SOURCE: The text is online as the "Anonymus Neveleti" at the Latin Library, and the text is sometimes attributed to Walter of England. This is poem 56 in the collection. For parallel versions, see Perry 533.
READ OUT LOUD. Choose which marked text you prefer to practice with - macrons in verse form, or macrons in prose order, or accent marks in prose order, or focusing on the meter. You will find materials for all of these options below. :-)
VERSE MACRONS. Here is the verse text with macrons (note that o scans long in decoris)
Sīmia dē turpī queritur nate; porrigit aurēs
Vulpes, nōn recipit mente, sed aure precēs.
Sīmia sic fātur: Natis ut mihi dēdecus ornem,
Sufficeret caudae pars mihi parva tuae.
Quid prōdest nimiā campōs insculpere caudā?
Quod mihi prōdesset, est tibi pondus iners.
Illa refert: Nimiō damnās dē pondere caudam.
Est brevis estque levis; haec duo damna queror.
Mālō verrat humum, quam sit tibi causa decōris,
Quam tegat inmundās rēs bene munda natēs.
Id nimium nimiōque minus dītāret egēnum,
Quod nimium minimō crēdis, avāre, minus.
PROSE MACRONS. Here is the same text with macrons written out in prose word order:
Sīmia dē nate turpī queritur. Vulpes aurēs porrigit; precēs recipit nōn mente, sed aure. Sīmia sic fātur: ut mihi natis dēdecus ornem, caudae tuae pars parva mihi sufficeret. Quid prōdest caudā nimiā campōs insculpere? Quod mihi prōdesset, tibi est pondus iners. Illa refert: Nimiō caudam dē pondere damnās. Brevis est et levis est; haec duo damna queror. Mālō humum verrat, quam tibi sit decoris causa, quam rēs munda natēs inmundās bene tegat. Id nimium egēnum dītāret nimiōque nimis, quod nimium, avāre, minus minimō crēdis.
STRESS (ACCENT) MARKS. Here is the prose text with accents, plus some color-coding for the words of three or more syllables (blue: penultimate stress; red: antepenultimate stress):
Símia de nate turpi quéritur. Vulpes aures pórrigit; preces récipit non mente, sed aure. Símia sic fatur: ut mihi natis dédecus ornem, caudae tuae pars parva mihi suffíceret. Quid prodest cauda nímia campos inscúlpere? Quod mihi prodésset, tibi est pondus iners. Illa refert: Nímio caudam de póndere damnas. Brevis est et levis est; haec duo damna queror. Malo humum verrat, quam tibi sit décoris causa, quam res munda nates inmúndas bene tegat. Id nímium egénum ditáret nimióque nimis, quod nímium, aváre, minus mínimo credis.
ELEGIAC COUPLET METER. Below I have used an interpunct dot · to indicate the metrical elements in each line, and a double line || to indicate the hemistichs of the pentameter line.
Sīmia· dē tur·pī queri·tur nate;· porrigit· aurēs
Vulpes,· nōn reci·pit || mente, sed· aure pre·cēs.
Sīmia· sic fā·tur: Natis· ut mihi· dēdecus· ornem,
Suffice·ret cau·dae || pars mihi· parva tu·ae.
Quid prō·dest nimi·ā cam·pōs in·sculpere· caudā?
Quod mihi· prōdes·set, || est tibi· pondus i·ners.
Illa re·fert: Nimi·ō dam·nās dē· pondere· caudam.
Est brevis· estque le·vis; || haec duo· damna que·ror.
Mālō· verrat hu·mum, quam· sit tibi· causa de·cōris,
Quam tegat· inmun·dās || rēs bene· munda na·tēs.
Id nimi·um nimi·ōque mi·nus dī·tāret e·gēnum,
Quod nimi·um mini·mō || crēdis, a·vāre, mi·nus.
IMAGE. Here's an illustration for the fable (image source) by Francis Barlow:
What follows is an unmarked version of the prose rendering to faciliate word searches:
Simia de nate turpi queritur. Vulpes aures porrigit; preces recipit non mente, sed aure. Simia sic fatur: ut mihi natis dedecus ornem, caudae tuae pars parva mihi sufficeret. Quid prodest cauda nimia campos insculpere? Quod mihi prodesset, tibi est pondus iners. Illa refert: Nimio caudam de pondere damnas. Brevis est et levis est; haec duo damna queror. Malo humum verrat, quam tibi sit decoris causa, quam res munda nates inmundas bene tegat. Id nimium egenum ditaret nimioque nimis, quod nimium, avare, minus minimo credis.