SOURCE: The fables of the medieval scholar and poet Alexander Nequam are available in several different editions at GoogleBooks. This is poem 15 in Nequam. For parallel versions, see Perry 478. You can find the word list for this fable online at NoDictionaries.com, and use it interactively
READ OUT LOUD. Choose which marked text you prefer to practice with - macrons in verse form, or macrons in prose order, or accent marks in prose order, or focusing on the meter. You will find materials for all of these options below. :-)
VERSE MACRONS. Here is the verse text with macrons (note that the final syllable of accipiter is long before the caesura):
Accūsābat ovem canis ōlim quod sibi pānem
reddere nōlēbat quem sibi praestiterat.
Illa negat: iūdex testēs petit. Haec lupus inquit:
Vīdī quod pānem praestitit iste tibi.
Milvus et accipiter eadem sunt testificātī;
reddere sīc pānem cōgitur illa canī,
Et quia nōn habuit quō posset reddere pānem,
prō pretiō lānam vendidit illa suam.
Sīc tūtōre carēns vir simplex, fraude coactus,
hoc quod nōn habuit reddere saepe solet.
PROSE MACRONS. Here is the same text with macrons written out in prose word order:
Olim canis ovem accūsābat canis quod nōlēbat sibi reddere pānem quem sibi praestiterat. Illa negat: iūdex testēs petit. Lupus haec inquit: Vīdī quod iste tibi pānem praestitit. Milvus et accipiter eadem testificātī sunt; sīc illa pānem canī reddere cōgitur, et, quia nōn habuit quō pānem reddere posset, illa prō pretiō lānam suam vendidit. Sīc saepe vir simplex, tūtōre carēns. fraude coactus, hoc quod nōn habuit reddere solet.
STRESS (ACCENT) MARKS. Here is the prose text with accents, plus some color-coding for the words of three or more syllables (blue: penultimate stress; red: antepenultimate stress):
Olim canis ovem accusábat canis quod nolébat sibi réddere panem quem sibi praestíterat. Illa negat: iudex testes petit. Lupus haec inquit: Vidi quod iste tibi panem praéstitit. Milvus et áccipiter éadem testificáti sunt; sic illa panem cani réddere cógitur, et, quia non hábuit quo panem réddere posset, illa pro prétio lanam suam véndidit. Sic saepe vir simplex, tutóre carens, fraude coáctus, hoc quod non hábuit réddere solet.
ELEGIAC COUPLET METER. Below I have used an interpunct dot · to indicate the metrical elements in each line, and a double line || to indicate the hemistichs of the pentameter line.
Accū·sābat o·vem canis· ōlim· quod sibi· pānem
reddere· nōlē·bat || quem sibi· praestite·rat.
Illa ne·gat: iū·dex tes·tēs petit.· Haec lupus· inquit:
Vīdī· quod pā·nem || praestitit· iste ti·bi.
Milvus et· accipi·ter ea·dem sunt· testifi·cātī;
reddere· sīc pā·nem || cōgitur· illa ca·nī,
Et quia· nōn habu·it quō· posset· reddere· pānem,
prō preti·ō lā·nam || vendidit· illa su·am.
Sīc tū·tōre ca·rēns vir· simplex,· fraude c·oactus,
hoc quod· nōn habu·it || reddere· saepe so·let.
IMAGE. Here's an illustration for the fable (image source) from a Renaissance edition of Aesop:
What follows is an unmarked version of the prose rendering to faciliate word searches:
Olim canis ovem accusabat canis quod nolebat sibi reddere panem quem sibi praestiterat. Illa negat: iudex testes petit. Lupus haec inquit: Vidi quod iste tibi panem praestitit. Milvus et accipiter eadem testificati sunt; sic illa panem cani reddere cogitur, et, quia non habuit quo panem reddere posset, illa pro pretio lanam suam vendidit. Sic saepe vir simplex, tutore carens. fraude coactus, hoc quod non habuit reddere solet.